“Kolesterol” hepimizin bildiği ama aslında bilmediği kelimelerden biridir… Biliyor musunuz? Muhtemelen iyi ve kötü kolesterolün yanı sıra yüksek ve düşük kolesterol hakkında bir şeyler duymuşsunuzdur, ancak sağlığınız söz konusu olduğunda bu terimlerin gerçekte ne anlama geldiğinden tam olarak emin olmayabilirsiniz. Kardiyolog Leslie Cho, MD, kolesterol hakkında bilmeniz gerekenleri basit, anlaşılması kolay terimlerle özetleyerek size yardımcı olmak için burada.
Bazen "kötü kolesterol" olarak adlandırılan düşük yoğunluklu lipoproteinin (LDL) atardamarlarınızda yağ birikmesine neden olduğunu açıklıyor. Yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) veya "iyi kolesterol", aslında kötü kolesterolün vücudunuzdan atılmasına yardımcı olur.
HDL ve LDL: Bilmeniz Gerekenler
Dr. Cho, hangi tür kolesterolün hangisi olduğunu hatırlamanıza yardımcı olmak için size küçük bir sır veriyor: "HDL iyi kolesteroldür, dolayısıyla H'yi mutluluk için düşünün" diyor. "Kötü kolesterol LDL - L kötü için denir."
Berbat madde olan LDL, kan damarlarınızda plak oluşumuna neden olur ve bu da onları sert ve dar hale getirir. Bu daha sonra kalbinizin ihtiyaç duyduğu kan ve oksijen akışını azaltır veya hatta bloke eder ve bu da şunlara yol açabilir:
Göğüs ağrıları.
Kalp krizi.
Felç.
HDL'niz - mutlu kolesterol türü - günü kurtarmak için elinden gelenin en iyisini yapar. Dr. Cho, “Vücudunuzda küçük bir elektrikli süpürge gibi dolaşarak kan damarlarındaki kolesterolü emer” diye açıklıyor.
İyi şeylerin ve kötü şeylerin isimlerinin bu kadar benzer olması biraz kafa karıştırıcı. Ancak mutlu kolesterolünüzün, kötü kolesterolünüzün vücudunuza zarar vermemesi için bir yol açmaya çalıştığını hatırlamaya çalışın.
Normal HDL ve LDL seviyeleri nelerdir?
Artık bu iki kolesterol türünü bildiğinize göre, aklınızda bulundurmanız gereken başka bir şey daha var: Yüksek ve düşük kolesterol ( yüksek kolesterollü gıdalarda veya kolesterolünüzü düşürme yollarında olduğu gibi) duyduğunuzda, bu terimler neredeyse her zaman LDL'ye atıfta bulunur, ya da kötü kolesterol.
Vücudunuzu en iyi durumda tutmak için yüksek HDL seviyelerine ve düşük LDL seviyelerine sahip olmak istersiniz. Bir düşünün: Çok fazla kötü kolesterol istemiyorsunuz ve kötü şeylerle savaşarak işini yapabileceği kadar yüksek seviyelerde iyi kolesterol istiyorsunuz.
Peki, kolesterol seviyeleriniz nerede olmalı? Dr. Cho ağırlığını koyuyor.
HDL seviyeleri
İdeal olarak, standart bir aralık 40 mg/dL ila 59 mg/dL olmasına rağmen, iyi kolesterol seviyelerinizin 60 mg/dL (miligram/desilitre) veya daha yüksek olmasını istersiniz. HDL seviyeleriniz 40'ın altına düştüğünde, kalp hastalığı riskiniz artar.
Nadir durumlarda, olması gerekeni yapmayan çok yüksek HDL seviyelerine sahip olabilirsiniz. Dr. Cho, "Bazı insanlarda işlevsiz HDL var " diye açıklıyor. "Bu durumda, çok yüksek seviyelerde iyi kolesterolünüz var, ancak aslında vücudunuzda dolaşıyor ve hiçbir şey yapmıyor."
LDL seviyeleri
Yüksek kolesterol ile ilişkili çeşitli sağlık sorunları riskini azaltmak için bu sayıyı düşük tutmak önemlidir. Ve bu sayıyı ne kadar erken takip etmeye başlarsanız o kadar iyi - bir çalışma gösteriyor ki erken yaşlardan itibaren yüksek kolesterole sahip olmak risklerinizi artırıyor.
Dr. Cho, “Doğduğumuzda, kötü kolesterolümüz 10 civarında bir yerdedir ve biz yaşlandıkça yükselmeye devam eder” diyor. Epidemiyolojik ve genetik çalışmalara baktığımızda, LDL düzeyi çok yüksek olan kişilerin sıklıkla kalp krizi ve felç geçirdiğini görüyoruz.”
İdeal LDL seviyeleri yaşınıza, cinsiyetinize ve sağlık koşullarınıza göre değişir, ancak çoğunlukla şunları amaçlamanız gerekir:
Kalp hastalığınız yoksa: Optimal LDL sayısı 100 mg/dL veya daha azdır.
Kalp hastalığınız varsa veya yüksek risk altındaysanız: Kalp veya kan damarı hastalığınız varsa ve çok yüksek risk altındaysanız ( metabolik sendromunuz varsa ), sağlık uzmanınız LDL seviyenizin daha da düşük olmasını isteyecektir - 70 mg/dL veya daha az.
Kolesterol nasıl test edilir?
Lipid paneli , toplam kolesterolünüzü ölçen ve iyi ve kötü kolesterol seviyenizi kıran bir kan testidir ( kolestrol bulmacasının bir başka önemli parçası olan trigliseritlerinizle birlikte). Bazı durumlarda, bu tür bir testten önce 10 ila 12 saat arasında oruç tutmanız gerekir, ancak artık aç kalmayan test seçenekleri giderek daha fazla kullanılabilir hale geliyor.
Dr. Cho, "Bu basit, rutin bir kan testi" diyor. "Birçok insan iş tarama sağlık fuarlarında bu tür kan testi yaptırıyor."
Kolesterol seviyeleriniz, 20 yaşından başlayarak her beş yılda bir test edilmelidir. Ancak, kalp hastalığı için yüksek risk taşıyorsanız veya diğer ilgili sağlık sorunlarınız varsa, doktorunuz seviyelerinizi daha sık test etmek isteyecektir.
İyi kolesterol nasıl yükseltilir ve kötü kolesterol nasıl düşürülür?
Kolesterol sayılarınızı iyileştirmek için yapabileceğiniz birçok şey var.
Diyet: İyi yağlara odaklanarak, lif alımınızı artırarak ve kırmızı et tüketiminizi azaltarak kalp-sağlıklı bir beslenme tarzı benimseyin. Trans yağları kesmek uzun bir yol kat ediyor.
Egzersiz: Hareketsiz bir yaşam tarzına veda edin ve haftada en az beş gün 30 dakika orta ila yüksek yoğunluklu egzersiz yapmaya çalışın.
LDL düşürücü ilaçlar: Doğal çabalar işe yaramazsa, doktorunuz kolesterol sayılarınızı olması gereken yere getirmenize yardımcı olacak ilaçlar yazabilir.
Dr. Cho'dan iyi ve kötü kolesterol hakkında daha fazla bilgi almak için Health Essentials podcast bölümümüzün "Kolesterolünüzü Nasıl Düşürür"ü dinleyin. Health Essentials podcast'imizin yeni bölümleri her Çarşamba yayınlanıyor.
