Türkiye'de her yıl 300'ye yakın Fenilketonüri (PKU) hastası olarak doğuyor. Fenilketonüri (PKU) hastalığının en önemli tedavisi ise diyet. Peki Fenilketonüri (PKU) diyeti nedir? Fenilketonüri (PKU) hastaları ne yemeli, ne yememeli?
Diyetisyen Naz Bilge Su'dan Fenilketonüri (PKU) diyetine dair önemli notlar! Fenilketonüri (PKU) diyetinde dikkat edilmesi gereken noktalar neler?
FENİLKETONÜRİ (PKU) NEDİR?
Fenilketonüri (PKU) fenilalanin aminoasidini vücutta metabolize eden enzimin Karaciğerde yetersiz olması sebebi ile oluşan bir hastalıktır. Fenilalanin proteinli gıdalarda bol miktarda bulunup proteinin yapıtaşı kabul edilir.
DİYETTEKİ AMAÇ NEDİR?
Fenilketonüri diyetinde amaç, vücutta biriken fenilalanin seviyesini belli aralıkta tutmaktır. Bunun için uygulanacak diyet, düşük proteinli gıdalardan oluşur. Ancak böyle bir durumda bile protein alımını sıfırlamak doğru bir yaklaşım olmayıp, fenilalanin esansiyel aminoasit olduğundan dolayı vücut bu aminoasidi kendi üretemeyip, vücutta doğru çalışması için fenilalanine ihtiyaç duyar. Fenilketonüri seviyesi kanda ne kadar yüksekse, diyet o kadar katı olacaktır.
PKU DİYETİ NASIL OLMALI?
PKU diyeti ömür boyunca uygulanacak tek tip bir diyet olmayıp, kandaki fenilalanin seviyesi, yaş, hamilelik, ergenlik gibi durumlara bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Diyette öncelikle yüksek protein içeren gıdalar yasaklanmalı. Yapay tatlandırıcılar da yüksek fenilalanin içerdiği için kırmızı listede yerini almaktadır. Kırmızı et, tavuk, hindi, balık, yumurta, peynir, süt ve süt ürünleri, kuruyemişler (badem, ceviz, fındık, fıstık, vs.) ve yüksek protein içerikli bakliyat ürünleri diyetten tamamen çıkarılmalıdır. Ekmek, kahvaltılık gevrekler, makarna, pirinç gibi karbonhidratlar diyette hiç olmamalı, olsa da sınırlı tutulmalı. Değerli yağlar ve saf karbonhidrat alımına dikkat edilmeli. (şeker, nişasta gibi) Sebze ve meyveler enerji ihtiyacını karşılamak için doğru seçim olacaktır. Düşük protein içeren, özel olarak üretilen gıdaların tüketimi var olan enerji açığını da kapatmaya yardımcı olacaktır. (düşük protein içeren makarna, ekmek gibi) Bal, reçel, pekmez, şeker gibi ürünler herhangi bir sağlık sorunu yoksa verilebilir.
