Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı 2023 yılında çevreyi kirleten kişilere uygulanacak idari para cezalarını belirledi. Motorlu taşıtların ve gürültü kirliliği gibi alanlarda uygulanacak para cezası vatandaşlar tarafından merak ediliyor.
2015 yılından Paris Antlaşmasının imzalanmasından bu yana İklim Değişikliği ile mücadele daha da gündemde yer alan konular arasında yer aldı. Bu bağlamda ülkeler ulusal eylem planları oluşturup bu konuda düzenlemeler yapıyor. Egzoz gazı emisyon ölçümleri iklim değişikliği ile mücadele de etkili araçlardan bir tanesini oluşturuyor. Türkiye’ de bu konuda verdiği taahhütleri uygulamak zorunda olduğundan dolayı bu yönde çevreyi kirleten hakkında yasal düzenlemeler yapmaya devam ediyor.
Dikkat! Herkesi İlgilendiriyor!
1987 yılında Dünya Çevre ve Kalkınma Komitesi’ nin “Ortak Geleceğimiz” isimli raporunda sürdürülebilir kavramının tanımını yapmıştır. O günden bugüne önemli adımlar atıldı. Ancak en etkili adımın 2015 yılında Paris İklim Antlaşmasının imzalanması ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının belirlenmesi oldu. Paris ile 1990 yılına kıyasla 2030 yılına kadar % 50-55 2050 yılında da karbon nötr olma hedefleri oluşturuldu. Ayrıca bu yönde ülkelerin taahhüt verip iklim değişikliği ile mücadele etme sürecinin daha etkin bir şekilde başladığını ifade edebiliriz.
Avrupa Birliği iklim ile mücadele konusunda küresel güç olma yolunda önemli adımlar atarak uzun vadeli hedefler oluşturmuştu. Bu bağlamda 2019 yılında Avrupa Yeşil Mutabakatını yayımlayarak sosyal ve ekonomik büyük bir dönüşüme adım attı. Yeşil mutabakat ile temiz enerji, akıllı ulaşım, çataldan sofraya temiz sürdürülebilir tarım, biyoçeşitliliğin arttırılması ve verimli kaynak kullanımının arttırılması, inşatta yenilikler gibi birçok alanda dönüşüm amaçlanmıştır. Yeşil mutabakatın en etkili araçları ise döngüsel ekonomi ve sınırda karbon düzenlemesi oldu. Dolayısı ile burada emisyon ticaret sisteminde de dönüşüm gerçekleşecektir. Bu kapsamda ülkeler de yeni düzenlemeler yapmaktadır.
Döngüsel ekonomi ile doğrusal ekonominin al-yap kullan-at modeli gidiyor yerine geri dönüşümün yapıldığı ve atıkların dahi kullanılması hedefleniyor. Ayrıca Avrupa Birliği sınırda karbon düzenleme mekanizması ile tüm paydaşlarını sürece dahil etmeye çalışıyor. Bu kapsamda AB’ nin en büyük 6.ekonomilerinden olan ve aday ülke statüsünde olan Türkiye’ nin de emisyon ticareti ve bu mekanizma ile ilgili yaşanan gerçeklikleri yakından takip etmesi gerekmektedir.
Uymayan Kişilere 6 Bin 275 TL Ceza!
İklim krizi ile ilgili gelişmelere bir bakış açısı oluşturmaya çalıştık. Bu bağlamda hem insan hem de çevre sağlığı açısından bu alanlarda amaçlanan hedefler de anlatıldı. Dolayısı ile emisyon ticaret sisteminin ve çevre sağlığına zarar veren diğer etkenler hakkında oluşturulan yasal süreçlerin önemli olduğunu vurgulamakta fayda var. Bu bağlamda bugün Türkiye, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarında verilecek idari para cezalarına ilişkin tebliği Resmi Gazete ’de yayımladı.
Hazırlanan tebliğde ilgili kanuna aykırı davranan kuruluş ve kişilere 2023’ te kesilecek para cezaları, tekrardan değerleme oranı olan % 122,93 oranında arttırıldığı belirtildi. 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayan motorlu taşıt sahipleri 6 bin 275 lira, aynı aracın yönetmeliklere göre standartlara aykırı emisyona neden olması halinde 12 bin 557 lira ceza ödeyeceği ifade edildi. Öte taraftan taşıt imalatında olan egzoz gazı emisyon kontrol sistemi olan katalitik katalizör/konvertör/dizel partikül filtresi olmadan kullanılan motorlu taşıt sahibine 6 bin 275 lira ceza verileceği belirtildi. Belirlenen kurallara aykırı ölçüm yapan kişilere de 25 bin 115 TL ceza verileceği belirtildi.
